Florence Nightingale

Florence Nightingale (Florentzia, Italia, 1820ko maiatzaren 12a - Londres, 1910eko abuztuaren 13a), erizaina, idazlea eta estatistikari britainiarra. Erizaintza profesional garaikidearen aitzindaria izan zen eta erizaintzako lehen eredu kontzeptuala sortu zuen. ezkerrera|thumb|319x319px Bere garaian munduko matematikarik garrantzitsuenetakoa izan zen eta Estatistikan ekarpen garrantzitsuak egin zituen: ezaguna da lehen azalera polarreko diagramatzat jotzen den ''coxcomb'' izeneko diagrama eratzeagatik. Ezagutza horiek epidemiologian eta osasun estatistikan aplikatu zituen. ''Royal Statistical Society'' britainiarrean onartutako lehen emakumea izan zen, eta ''American Statistical Association'' elkarteko ohorezko kidea.

Erizaintza profesionalizatzeko oinarriak ezarri zituen 1860an Londresko ''Saint Thomas ospitalean'' erizaintza eskola ezarriz. Erizaintzako lehen eskola laikoa izan zen munduan. Bere lana inspirazio iturri izan zen Gurutze Gorria sortu eta Genevako konbentzioek hartutako proposamen humanitarioak egin zituen Henri Dunant filantropoarentzat. Gaur egun, ospitale hau ''Londresko King's College'' eta ''National Health Service'' osasun zerbitzu publikoaren kide da.

Erizain moduan ere egin zuen lana, Krimeako Gerran. 1854ko urriaren 21ean, 38 erizainez osaturiko talde batekin abiatu zen Krimeara. Scutarin, bere lankideak eta berak, bertako ospitalea erreformatu eta garbitu zuten eta horri esker heriotza tasa %40tik %2ra jaitsi zuten. ''Lanpararen dama'' deitzen zioten, pazienteak artatzeko lanpara batekin gaueko txandak egiteko ohitura zuelako. Nightingale bere garaiko aurreiritzien kontra altxatu zen, emakumearen eskubideak defendatu zituen eta emakumeak garai hartan zuen rola gaitzetsi zuen erizain bilakatuz.

Erizainek graduatzean egiten duten Nightingale zina 1893an sortu zen bere ohorez. ''Erizaintzaren Nazioarteko Eguna'' bere urtebetetze-egunean ospatzen da. Wikipediatik informazioa lortu